[Review Sách] "Chết Ở Venice": Tuyệt Tác Bi Kịch Về Cái Đẹp

Venice - "thành phố của các kênh đào", là thủ phủ tuyệt đẹp của vùng Veneto (Ý). Venice được bao phủ bởi nước và mang trong mình vẻ đẹp đặc biệt: mềm mại, mát mẻ và gợi cảm. Thành phố xinh xắn ấy đã làm xao xuyến bao con tim yêu cái đẹp, thu hút và khơi gợi bao rung cảm ngọt ngào. Vẻ đẹp lãng mạn, diệu kì của Venice đã được nhà văn Thomas Mann khắc họa đầy chiều sâu trong Chết ở Venice - một quyển tiểu thuyết ngắn nhưng rất ấn tượng.
Chết ở Venice viết về Aschenbach, một nhà văn đang bước vào buổi hoàng hôn của đời người, khi đang ở đỉnh cao của danh vọng nhưng mọi thứ cảm giác với đời sống đã chuyển sang trạng thái chán ngán, bã bời. Một kỳ nghỉ ở Venice, hay là một cảnh huống cuối cùng trong đời người, được Thomas Mann thể hiện bằng ngòi bút tuyệt mỹ.
Venice là một "thành phố nước" đầy quyến rũ, có chút hoang dại, nhễ nhại, gợi tình, thường rất dễ khiến những người khách đến du lịch ở đây rơi và những "ham muốn lầm lạc". Tại Venice, Aschenbach đã tình cờ nhìn thấy cậu thiếu niên xinh đẹp, và ngay lập tức rơi vào cơn si mê điên cuồng.
Nhà văn già không dám đến gần cậu thiếu niên ấy, nhưng luôn dõi mắt theo cậu ở bất kỳ đâu. Nơi nào có cậu, đều âm thầm bừng lên một thứ ánh sáng ma quái, khêu gợi và đầy kích thích đối với Aschenbach. Suốt những ngày hè ấy, việc đắm đuối trong vẻ đẹp của cậu thiếu niên, và rồi suy tưởng về giấc mộng miên viễn của cái đẹp là điều duy nhất mà Aschenbach đã làm. Nhưng cũng từ lúc ấy, Aschenbach đã dần khám phá ra những khả năng của cái đẹp, ấy là sự khơi nguồn sáng tạo, và nó vốn là điều đầu tiên của sáng tạo.
Vì rơi vào tình yêu ấy mà Aschenbach sau nhiều lần dằn vặt giữa việc đi và ở đã quyết định ở lại, mặc cho cả thành phố Venice đang nồng lên mùi dịch bệnh và chết chóc. Ấy là sự khuất phục sức mạnh của cám dỗ, mà nguyện trượt vào để đắm đuối trong vùng cám dỗ ấy. Nhân vật của Mann dễ khiến ta nhớ đến câu nói nổi tiếng của Oscar Wilde, một kẻ tôn sùng cái đẹp, "Cách duy nhất để thoát khỏi cám dỗ là khuất phục nó".
Chết ở Venice là một cuốn sách quyến rũ đến bệnh hoạn. Ánh mắt của kẻ si tình, đã trở thành cái gương soi chiếu tuyệt đối của cái đẹp. Chàng thiếu niên trẻ tuổi hiện lên qua đôi mắt mê mẩn của Aschenbach thì trở nên tuyệt mỹ, không gì có thể cưỡng lại được. Đó không phải là thứ ái tình đơn thuần, và Mann ngay từ đầu cũng không chỉ viết về một câu chuyện tình yêu đơn phương tuyệt vọng.
Mann đeo đuổi cậu bé niên thiếu xinh đẹp kia qua hết các đường phố ở Venice, cũng để ngắm vẻ xinh đẹp như thiên thần của cậu. Từng chi tiết, đường nét trên khuôn mặt, thân thể cậu đều được nhìn ra bằng ánh mắt mê mụ kỳ lạ. Chỉ có cái tình của một nghệ sĩ đắm đuối cái đẹp mới có thể nhìn thấy và nâng niu từng chút từng chút đẹp đẽ đến như thế. Và đoạn cuối của cuộc hành trình, với cái chết lặng lẽ của Aschenbach, Chết ở Venice đã đạt đến sự tuyệt hảo của câu chuyện, lúc người nghệ sĩ hoàn toàn quy phục cái đẹp, bước vào của sự dấn thân vào mê đắm, con người không thể nào thoát ra được, chỉ có cái chết mới là tận cùng. Cái kết đỉnh cao này, dễ khiến người đọc liên tưởng đến cái chết của người đàn ông trong Tiếng cười trong bóng tối của Nabokov, khi đã đi đến tận cùng của si mê và cám dỗ.
Ở cuốn sách mỏng này, người đọc có thể dễ dàng nhận ra cái chất đặc biệt của Mann, ấy là sự suy nghiệm đậm chất triết lý, với những quan điểm rõ ràng về nghệ thuật bằng lòng tôn sùng cái đẹp. Mann coi cái đẹp là nguồn cơn của sáng tạo, và vì thế cả đời mải miết đi tìm cái cùng sâu bản nguyên của cái đẹp. Ở kiệt tác đầu tay, Gia đình Buddenbrooks, là cái đẹp của sự những hào quang tàn lụi. Tới Núi thần lại là cái đẹp tuyệt đỉnh cô quạnh của thiên nhiên xa vắng, và lòng người mênh mang. Còn với Chết ở Venice, bên cạnh thành phố Venice xinh đẹp như hư ảo, chính Mann đã tìm ra cái con đường để phá hủy của những vòng vây triết lý khô cứng, nguyên tắc, để khai phá tận cùng bản năng thấm nhuần cái đẹp của một tâm hồn nghệ sĩ.
Một nhà văn được cho là mẫu mực về đạo đức như Aschenbach khi đến Venice cũng không thể cưỡng lại sức hút của nơi đây. Ông yêu, yêu say mê, yêu cuồng nhiệt đến quên đi những đạo lí bản thân từng tôn thờ. Cũng vì tình cảm mê đắm ấy, ông quyết định ở lại Venice, mặc cho dịch bệnh đang dần kéo đến... Phải chăng sức hút đã trở thành sự cám dỗ, làm con người u mê và khờ dại?
Nhưng cũng không thể phủ nhận vẻ đẹp và tình yêu ở Venice thật sự đã tưới mát cuộc sống khô cằn buồn tẻ của nhà văn già. Ông được sống trong những cảm xúc cuồng nhiệt của tuổi trẻ, sống trong mơ mộng và thấy cuộc sống sáng bừng, rực rỡ... Dù tốt hay xấu, tâm hồn ấy đã sống lại, đã hạnh phúc.
Chết ở Venice thực chất là chiêm nghiệm của một nghệ sĩ về cái đẹp và những gì nó mang lại. Aschenbach cũng như Thomas Mann đều là những nghệ sĩ bản lĩnh đã vượt qua những giới hạn để khám phá vẻ đẹp hoàn mĩ. Bên cạnh đó, tác phẩm còn là sự phản ánh sâu cay về một xã hội Châu Âu ở thế kỉ XX với những kẻ cầm quyền vì lợi ích riêng mà sẵn sàng đẩy người dân vào cái chết.
Lời kết:
Nếu là một người yêu cái đẹp, hãy thử đọc Chết ở Venice, quyến sách của một nhà văn đoạt giải Nobel chắc hẳn sẽ không làm bạn thất vọng. Việc trải nghiệm một Venice lung linh qua trang sách sẽ mang đến bạn những cảm xúc đặc biệt, khiến ta hiểu sâu sắc hơn về bản chất, ý nghĩa cái đẹp.
Review chi tiết: Hà My
Hình ảnh: Minh Hồng
---------------------------------------
Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link: Bookademy
Bạn đam mê viết lách, yêu thích đọc sách và muốn lan tỏa văn hóa đọc tới cộng đồng của YBOX.VN?Đăng ký để trở thành CTV Bookademy tại link: [protected info]
(*) Bản quyền bài viết thuộc về Bookademy - Ybox. Khi chia sẻ hoặc đăng tải lại, vui lòng trích dẫn nguồn đầy đủ "Tên tác giả - Bookademy." Các bài viết trích nguồn không đầy đủ cú pháp đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.