Nhân viên kinh doanh/ sales là gì và họ làm gì? Bài viết sẽ giúp bạn làm rõ vai trò, công việc cụ thể, mức lương, nắm bắt các ngành hot, lương cao và cách kiểm tra mức độ phù hợp với nghề sales qua trắc nghiệm tính cách MBTI.
Nhân viên sales (ngắn gọn là sales) hay nhân viên kinh doanh là người tìm kiếm khách hàng, tư vấn, chốt đơn; đóng vai trò kết nối giữa doanh nghiệp và khách hàng, với mục tiêu chính là thúc đẩy doanh số, mang về doanh thu cho công ty.
Trong mắt nhiều người, nghề sales vẫn bị gắn mác trong hình ảnh chèo kéo khách hoặc chỉ phù hợp với người "khéo ăn nói". Thực tế, đây là vị trí quan trọng với vai trò tạo ra doanh thu, kết nối khách hàng với giải pháp của doanh nghiệp.
Sales là tuyến đầu tạo ra dòng tiền, không có đội ngũ sales thì mọi chiến lược marketing, sản phẩm hay vận hành đều không thể chuyển hóa thành doanh thu thực tế.
Sales là người "giải mã" nhu cầu khách hàng, giúp doanh nghiệp bán đúng thứ thị trường cần thay vì chỉ đẩy thứ mình có, đặc biệt quan trọng trong B2B, giáo dục, tài chính, công nghệ.
Sales cung cấp dữ liệu thực chiến từ thị trường, phản hồi liên tục về hành vi người mua, giúp CEO và team product/marketing điều chỉnh sản phẩm, giá, chiến lược tăng trưởng đúng hướng.
Lưu ý: Sự khác nhau giữa sales và sale
Sale và sales chỉ khác nhau một chữ "s" nhưng lại mang ý nghĩa rất khác nhau:
Sale (danh từ số ít): một giao dịch bán hàng cụ thể hoặc thời gian/đợt giảm giá, khuyến mãi (VD: chương trình sale cuối năm).
Sales (danh từ số nhiều/không đếm được): hoạt động/quá trình bán hàng hoặc doanh số hoặc bộ phận kinh doanh hoặc người làm công việc bán hàng (VD: sales executive, nhân viên sales).
Như vậy, trong CV xin việc, nên dùng "sales", "nhân viên sales" hoặc "nhân viên kinh doanh" để thể hiện đúng tính chất công việc.
Phân tích dữ liệu 20.000 JD tuyển dụng nhân viên kinh doanh trên JobOKO cho thấy, dù làm sales ở bất kỳ lĩnh vực nào, B2B, tài chính, FMCG hay giáo dục... thì công việc cơ bản của một nhân viên kinh doanh thường bao gồm:
Tìm kiếm và xây dựng mối quan hệ với khách hàng: Khai thác data có sẵn hoặc chủ động tiếp cận để tạo khách hàng tiềm năng.
Tiếp cận, khai thác nhu cầu & giới thiệu sản phẩm: Trình bày lợi ích sản phẩm theo nhu cầu khách hàng, thuyết phục bằng nội dung cá nhân hóa.
Đàm phán & xử lý từ chối: Lắng nghe phản hồi, xử lý khéo léo các lý do từ chối để xây dựng niềm tin và giữ chân khách.
Chốt đơn & chăm sóc sau bán: Hoàn tất đơn hàng và duy trì liên hệ để tăng cơ hội bán thêm (upsell), bán chéo (cross-sell) hoặc được khách hàng giới thiệu người mới.
>>> Xem ngay: Mô tả công việc của Nhân viên sales/ kinh doanh chi tiết
Nhân viên kinh doanh không phải là một vị trí chung chung - nghề này được chia thành nhiều loại, mỗi loại lại có một đặc điểm riêng biệt.
Nhân viên sales B2B (Business-to-Business)
Nhân viên sales B2C (Business-to-Consumer)
>>> Xem ngay: Câu hỏi và cách trả lời phỏng vấn nhân viên bán hàng chuyên nghiệp
Với sự số hóa mạnh mẽ trong các doanh nghiệp, nhu cầu sử dụng phần mềm và các giải pháp công nghệ tăng cao, các công ty công nghệ luôn tìm kiếm những nhân viên kinh doanh có khả năng tư vấn giải pháp phức tạp và hiểu kỹ thuật.
Đây là ngành có thu nhập hấp dẫn, với lương cứng tốt kết hợp hoa hồng theo giá trị hợp đồng, đặc biệt khi khách hàng sẵn sàng ký các hợp đồng dài hạn và có tiềm năng upsell cao.
Ngành tài chính, ngân hàng và fintech cũng là một lựa chọn đáng chú ý cho nhân viên kinh doanh. Nhu cầu tuyển dụng nhân sự sales trong lĩnh vực này luôn lớn, từ việc bán các sản phẩm thẻ tín dụng, bảo hiểm, đến các giải pháp thanh toán hay khoản vay cho cá nhân và doanh nghiệp.
Không chỉ có lương cứng ổn định, ngành tài chính còn mang đến cơ hội nhận hoa hồng và thưởng cao, đồng thời mở ra lộ trình thăng tiến rõ ràng cho những ai giỏi nghiệp vụ và kỹ năng tư vấn.
Bất động sản là một trong những ngành truyền thống nhưng chưa bao giờ hết “hot” với nhân viên kinh doanh, nhờ giá trị hợp đồng lớn và hoa hồng cao. Các dự án mới liên tục ra mắt trên thị trường, mang đến nhiều cơ hội cho những người biết nắm bắt thị trường và sở hữu kỹ năng thuyết phục tốt.
Mặc dù chu kỳ bán hàng thường dài và áp lực cao, nhưng với những nhân viên kinh doanh giỏi, thu nhập có thể đạt mức 6, 7 thậm chí là 8 con số mỗi tháng, cùng với cơ hội phát triển lên quản lý dự án hoặc môi giới độc lập.
Ngành ô tô, đặc biệt là xe sang và ô tô thương mại, cũng đang tạo ra cơ hội thu nhập cao cho nhân viên kinh doanh. Giá trị mỗi xe lớn, đồng nghĩa với hoa hồng hấp dẫn. Ngoài ra, các hãng ô tô thường kết hợp nhiều chương trình thưởng, incentive và đào tạo chuyên sâu, giúp nhân viên nâng cao kỹ năng tư vấn và chốt sale hiệu quả.
Đây là lựa chọn lý tưởng cho những người có kỹ năng giao tiếp tốt và khả năng thuyết phục khách hàng cá nhân hoặc doanh nghiệp.
Thiết bị y tế và dược phẩm là lĩnh vực khác đang có nhu cầu cao với nhân viên kinh doanh. Ngành này đòi hỏi kiến thức chuyên môn, hiểu biết về quy trình bệnh viện và sản phẩm chuyên sâu, nhưng đổi lại, lương cứng kết hợp hoa hồng và bonus rất hấp dẫn, đặc biệt trong các hợp đồng B2B.
Đây là một lựa chọn lý tưởng cho những người muốn vừa phát triển chuyên môn, vừa kiếm thu nhập cao.
Khách hàng trong phân khúc này sẵn sàng chi trả cao và mua nhiều sản phẩm giá trị lớn, do đó hoa hồng thường hấp dẫn. Nhân viên sales trong các ngành như thời trang, trang sức, đồng hồ... cao cấp cần kỹ năng tư vấn trực tiếp, thuyết phục nhanh và khả năng upsell hiệu quả.
Môi trường này không chỉ giúp tăng thu nhập mà còn rèn luyện kỹ năng giao tiếp và chăm sóc khách hàng cao cấp.
Với sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử, xuất nhập khẩu và chuỗi cung ứng, các công ty logistics luôn tìm kiếm những sales có khả năng tư vấn giải pháp vận chuyển, quản lý kho bãi và tối ưu chi phí cho khách hàng.
Nhân viên kinh doanh trong ngành này thường nhận lương cứng ổn định kèm theo hoa hồng dựa trên hợp đồng, đồng thời được rèn luyện kỹ năng đàm phán hợp đồng và xây dựng mối quan hệ lâu dài với doanh nghiệp. Đây là một ngành có tiềm năng tăng trưởng cao trong những năm tới.
Mỗi ngành đều có đặc thù riêng, mức hoa hồng, lương cứng, áp lực và cơ hội phát triển khác nhau. Lựa chọn đúng ngành, trang bị kỹ năng, kiến thức và tư duy sales chuyên nghiệp sẽ giúp bạn tăng trưởng thu nhập nhanh chóng và bền vững.
- Kỹ năng cứng:
Hiểu sản phẩm/dịch vụ và thị trường/ngách.
Kỹ năng dùng CRM (HubSpot, Pipedrive, Salesforce...), Excel báo cáo.
Kỹ năng đàm phán và soạn hợp đồng cơ bản.
Hiểu biết về quy trình bán hàng (sales funnel, lead scoring).
- Kỹ năng mềm
Kỹ năng giao tiếp và lắng nghe chủ động.
Kiên nhẫn, bền bỉ (resilience) khi gặp từ chối.
Tư duy giải pháp (solution selling) và tư duy khách hàng.
Quản lý thời gian, tự tổ chức công việc.
Kỹ năng tư duy số - đọc dữ liệu bán hàng, tối ưu hiệu suất.
Theo báo cáo thị trường tuyển dụng JobOKO 2025, sales là một trong 3 nhóm ngành có nhu cầu cao và vị trí đa dạng nhất. Mức lương được phân tầng rõ rệt theo năng lực và cấp bậc:
Thấp nhất: Khoảng 9 triệu đồng/tháng.
Cao nhất: Khoảng 40 triệu đồng/tháng.
Bảng lương nhân viên sales theo vị trí từng vị trí cụ thể (đơn vị: VNĐ):
| Vị trí | < 1 năm | 1 - 3 năm | 3 - 5 năm |
|---|---|---|---|
| Nhân viên kinh doanh | 8.000.000 - 15.000.000 | 10.000.000 - 20.000.000 | 12.771.925 - 20.000.000 |
| Nhân viên CSKH | 7.150.000 - 10.000.000 | 8.000.000 - 12.000.000 | 10.000.000 - 13.000.000 |
| Nhân viên bán hàng | 6.671.050 - 9.500.000 | 7.000.000 - 12.000.000 | 7.750.000 - 15.000.000 |
| Telesales | 8.000.000 - 15.000.000 | 10.000.000 - 20.000.000 | 15.000.000 - 25.000.000 |
| Nhân viên sales online | 7.000.000 - 13.000.000 | 8.000.000 - 15.000.000 | - |
| NV vận hành sàn TMĐT | 8.000.000 - 13.500.000 | 9.000.000 - 15.000.000 | 11.500.000 - 19.000.000 |
| Vị trí | < 1 năm | 1 - 3 năm | 3 - 5 năm | > 5 năm |
|---|---|---|---|---|
| Nhân viên livestream | 9.000.000 - 15.000.000 | 10.000.000 - 15.000.000 | - | - |
| Nhân viên trực page | 8.000.000 - 12.000.000 | 9.000.000 - 15.000.000 | - | - |
| Nhân viên phát triển thị trường | 9.500.000 - 15.000.000 | 10.000.000 - 18.000.000 | 12.500.000 - 20.000.000 | 15.000.000 - 25.000.000 |
| Nhân viên kinh doanh thị trường | 9.500.000 - 15.000.000 | 10.000.000 - 18.000.000 | 15.000.000 - 20.000.000 | 20.000.000 - 25.000.000 |
| Business Development Executive | 8.000.000 - 12.000.000 | 10.000.000 - 20.000.000 | 20.000.000 - 25.000.000 | 22.500.000 - 30.000.000 |
| Business Development Manager | - | 17.000.000 - 30.000.000 | 20.000.000 - 35.000.000 | 27.500.000 - 40.000.000 |
| Business Development Director | - | 20.000.000 - 30.000.000 | 32.000.000 - 57.500.000 | - |
| Nhân viên kinh doanh B2B | 9.500.000 - 15.000.000 | 10.000.000 - 20.000.000 | 12.000.000 - 20.000.000 | 15.000.000 - 25.000.000 |
| Nhân viên Sales Admin | 8.500.000 - 10.000.000 | 9.000.000 - 12.000.000 | 10.000.000 - 12.000.000 | 10.000.000 - 13.000.000 |
| Cửa hàng trưởng | 9.000.000 - 12.000.000 | 10.000.000 - 15.000.000 | 10.000.000 - 18.000.000 | 15.000.000 - 20.000.000 |
| Trưởng nhóm kinh doanh | 15.000.000 - 20.000.000 | 20.000.000 - 22.000.000 | 15.000.000 - 25.000.000 | 20.000.000 - 30.000.000 |
| Trưởng phòng kinh doanh | - | 16.000.000 - 30.000.000 | 20.000.000 - 30.000.000 | 25.000.000 - 35.000.000 |
| Giám đốc kinh doanh | - | 20.000.000 - 30.000.000 | 25.000.000 - 35.000.000 | 30.000.000 - 50.000.000 |
Nghề sales thường bắt đầu từ vị trí thực tập sinh và thăng tiến dần lên vai trò quản lý cấp cao.
Sales Intern (Thực tập sinh sales): Làm quen với công việc bán hàng, hỗ trợ tìm kiếm và tiếp cận khách hàng tiềm năng.
Sales Executive (Chuyên viên kinh doanh/Nhân viên kinh doanh): Chịu trách nhiệm doanh số (KPI), xây dựng tệp khách hàng tiềm năng.
Sales Leader (Trưởng nhóm kinh doanh): Quản lý nhóm 3-5 người, hỗ trợ đào tạo và đảm bảo KPI của cả team.
Deputy Sales Manager (Phó phòng kinh doanh): Giám sát hoạt động nhóm, hỗ trợ trưởng phòng hoạch định chiến lược, xử lý các deal khó.
Sales Manager (Trưởng phòng kinh doanh): Vận hành toàn bộ hoạt động kinh doanh theo khu vực, tối ưu hiệu quả và chính sách bán hàng.
Sales Director/Giám đốc kinh doanh: Định hướng chiến lược doanh thu, mở rộng thị trường và chịu trách nhiệm kết quả kinh doanh toàn công ty.
MBTI là công cụ hữu ích giúp ứng viên đánh giá khả năng thích nghi và chọn đúng vị trí công việc phù hợp với tính cách:
Nhóm tính cách hướng ngoại (ENFP, ENTJ): Phù hợp với môi trường năng động như telesales, B2C, FMCG.
Nhóm hướng nội (ISTJ, INFJ): Thích hợp với vị trí thiên về chuyên môn hoặc khách hàng doanh nghiệp như sales kỹ thuật, tư vấn giải pháp B2B.
Nhóm thiên về lý trí, phân tích (INTP, ESTJ): Dễ phát triển trong các ngành cần số liệu như SaaS, bảo hiểm, tài chính.
Nhóm thiên về cảm xúc, kết nối (ISFP, ENFJ): Hợp với lĩnh vực giáo dục, y tế, chăm sóc khách hàng.
Dùng công cụ MBTI miễn phí tại JobOKO để hiểu nhóm tính cách của mình, biết mức độ phù hợp với nghề sales và nhận gợi ý việc làm và lộ trình phát triển phù hợp.
1. Nhân viên kinh doanh có phải là sales không?
Câu trả lời là CÓ.
Ở Việt Nam nhân viên kinh doanh và sales thường được dùng thay thế nhau. Nhân viên kinh doanh là cách gọi trang trọng, còn sales là cách gọi phổ biến hơn, nhất là trong các công ty có yếu tố nước ngoài.
2. Làm sales học ngành gì?
Nhà tuyển dụng không đặt nặng bằng cấp khi tuyển sales, nhưng nếu từng học Quản trị kinh doanh, Marketing, Truyền thông, Báo chí hoặc Tâm lý học, sẽ là lợi thế giúp bạn hiểu khách hàng và bắt nhịp công việc nhanh hơn.
Thông tin chi tiết: Học gì ra làm nhân viên kinh doanh, bán hàng?
3. Có nên làm nhân viên kinh doanh không?
Nếu bạn mới ra trường hoặc học trái ngành muốn chuyển nghề, sales là vị trí hiếm hoi không đòi hỏi xuất phát điểm. Chỉ cần sẵn sàng học hỏi, chủ động, bạn hoàn toàn có thể bắt đầu từ con số 0.
Hy vọng bài viết đã giúp bạn phân biệt rõ "sale" và "sales", hiểu đúng bản chất nghề sales, từ vai trò, kỹ năng cần có đến mức lương và lộ trình phát triển. Nếu muốn ứng tuyển làm nhân viên sales, bạn hãy tạo CV miễn phí trên JobOKO để cập nhật cơ hội việc làm sales mới nhất!